„O ile cały świat doczesny jest jedną marnością i pamięć o ludzkich sprawach szybko i bez znaku znika, zaprawdę godnym jest wszelkie ważne dzieło odpowiednim czynem wygrawerować.„
Tym „ważnym dziełem” jest Rekonstrukcja drewnianej nastawy wieży przy czternastowiecznej świątyni pod wezwaniem św. Mikołaja z Mirry Likijskiej w Cyganku/Żelichowie. Od pomysłu do końca realizacji przedsięwzięcia upłynęło 10 lat. Wiele osób zaangażowało się w ten projekt i wzięło w nim udział. Od dobrego słowa, poprzez pisanie wniosków, stworzenie projektu, wsparcie materialne i pracę specjalistyczną. Podsumowując ten czas nie sposób spamiętać wszystkie osoby, dlatego tworzy się akty pamięci, albo inaczej nazywane kapsułami czasu.
W Akcie Pamięci Rekonstrukcji wieży zawarliśmy kluczowe informacje. Od wspomnienia poprzednich konstrukcji, poprzez przyświecającą idę główną „Pragnieniem naszym jest, aby znak Krzyża naszego Pana Jezusa Chrystusa, Zbawiciela Świata, umieszczony na wieży, widoczny z odległych zakątków Żuławskiej Ziemii wzywał lud Boży na modlitwę chwały i dziękczynienia za dar życia, a lud modlący się do Boga za wstawiennictwem św. Mikołaja Cudotwórcy wypraszał u Boga Pokoju dla ludzkich serc i całego świata.” Również zapisano informacje o dzwonach, które umieszczono w wieży.
Jedną z najważniejszych informacji, która pojawiła się w dokumencie, jest wzmianka o ofiarodawcach projektu. Osobach oraz instytucjach współfinansujących całe przedsięwzięcie. W taki sposób to odnotowano: „Wieżę remontowano i odbudowano na przestrzeni lat 2015 – 2024 dzięki środkom publicznym: Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polski, Samorządu Województwa Pomorskiego, Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, Starostwa Powiatowego Nowy Dwór Gdański, Urzędu Miejskiego w Nowym Dworze Gdańskim, oraz Parafii Greckokatolickiej p.w. św. Mikołaja w Żelichowie i wielu indywidualnych ofiarodawców, których nie sposób w tym jednym akcie wymienić.”
Akty pamięci nabierają swojej wagi oraz uwierzytelniane są podpisami „ludzi godnych zaufania, a w szczególności dostojników kościelnych oraz świeckich”. Swoje podpisy złożyli:
- Metropolita Przemysko-Warszawski abp Eugeniusz Popowicz
- Eparcha Olsztyńsko-Gdański bp Arkadiusz Trochanowski
- Proboszcz Parafii Greckokatolickiej p.w. Św. Mikołaja w Żelichowie ks. Paweł Potoczny
- Generalny Konserwator Zabytków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bożena Żelazowska
- Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków Dariusz Chmielewski
- Marszałek Województwa Pomorskiego Mieczysław Struk
- Kierownik Referatu Kultury woj. Pomorskiego Renata Wierzchołowska
- Starosta Nowodworski Barbara Ogrodowska
- Burmistrz Nowego Dworu Gdańskiego Jacek Michalski
- Rada Parafialna Eugeniusz Procyk, Eugeniusz Żmudziński
- Budowa drewnianej nastawy: Cieśla Edward Pogorzelec – Stegna
- Budowa drewnianego hełmu wieży: BiT Dariusz Brodziak – Elbląg
Na odwrocie aktu pamięci swoje podpisy złożyli, na pamięć dla następnych pokoleń, parafianie Parafii Greckokatolickiej p.w. św. Mikołaja oraz ludzie, którzy dla wielu „niewidoczni”, ale bardzo ważni dla realizacji tego ważnego historycznego przedsięwzięcia.
Jak wielkim przedsięwzięciem jest rekonstrukcja drewnianej nastawy wieży pokazują poniesione koszty na realizację tego zadania. Od 2009 do 2024 roku etapami wykonywano poszczególne zadania.
Były to:
- Remont fundamentów kościoła, osuszenie ścian (2009)
- Konserwacja ściany zachodniej podstawy wieży (2015)
- Konserwacja ściany północnej podstawy wieży z wymianą stolarki okiennej podstawie wieży i prezbiterium (2016)
- Opracowanie dokumentacji technicznej projektu budowlanego rekonstrukcji drewnianej części wieży (2016)
- Konserwacja ściany południowej podstawy wieży (2017)
- Wymiana stropu i dachu nad podstawą wieży (2017)
- Rekonstrukcja drewnianej nastawy wieży (2023)
- Pozyskanie dzwonów do dzwonnicy (2024)
- Rekonstrukcja hełmu wieży (2024)
Łączna kwota wszystkich wykonanych prac to 1 528 181 zł
Dla zebrania wszystkich podpisów przemierzono ponad 2 000 km. Akt Pamięci zostanie włożony w miedzianą, zalakowaną obudowę, owinięty w gazetę z dnia, w którym będzie złożony do otworu w konstrukcji hełmu wieży. Nastąpi to 06 grudnia 2024 roku w dniu święta patrona świątyni – św. Mikołaja Cudotwórcy z Mirry Likijskiej. Dla pamięci o tym historycznym wydarzeniu, które zmieniło krajobraz Żuław w XXI wieku.
Ks. Paweł Potoczny
